29-ta međunarodna konferencija o informacionim tehnologijama IT 2025 biće održana od 19. do 22. februara na Žabljaku. Konferencija će obuhvatiti predavanja i okrugle stolove na temu razvojnih trendova u oblasti informacionih i komunikacionih tehnologija, kao i aktuelnih problema iz ove oblasti u Crnoj Gori.
U dogovoru sa Organizacionim odborom konferencije, pozivaju se zainteresovane institucije da organizuju prezentacije svojih naučnih, istraživačkih, stručnih, razvojnih i proizvodnih projekata i dostignuća.
Radovi koji se prijavljuju za izlaganje na konferenciji biće recenzirani i selektovani na osnovu kompletnih radova. Radovi treba da budu napisani u skladu sa uputstvima koja možete preuzeti ovdje: Instructions.doc. Prihvaćeni radovi biće prijavljeni za uključivanje u IEEE Xplore, pod uslovom da zadovoljavaju obim i standarde kvaliteta IEEE Xplore baze.
Univerzitet Crne Gore i Univerzitet Donja Gorica, partneri na projektu EUROCC2 i članovi NCC Montenegro mreže, podržavaju konferenciju. Očekuje se da će teme vezane za HPC i vještačku inteligenciju biti zastupljene u naučnim prezentacijama, sesijama radova, panelima i okruglim stolovima. Zabilježite datume u kalendar i posjetite veb-sajt IT 2025 za više informacija.
Predstavnik NCC Montenegro Luka Filipović aktivno je učestvovao kao asistent u nastavi na virtuelnom kampu „AI za naučne proračune“, koji su uz podršku kompanije Nvidia i projekta EuroCC2 uspješno organizovali nacionalni centri kompetencija Njemačke, Švedske, Austrije i Crne Gore, 25–26. juna 2024. godine.
Virtuelni kamp je ponudio sveobuhvatan uvod u duboke neuronske mreže, sa fokusom na primjene u naučnim proračunima i fizičkim sistemima definisanim diferencijalnim jednačinama. Program je obuhvatio napredne teme zasnovane na NVIDIA Modulus platformi za razvoj i treniranje modela u različitim oblastima. Ova online obuka uključivala je vođene instrukcije i podršku asistenata iz više nacionalnih centara kompetencija kako bi se olakšalo učenje i podržalo učesnike u razvoju i unapređenju AI/DL modela.
Predstavnici NCC Montenegro, u zajedničkom radu sa mladim istraživačima sa UDG-a, objavili su dva naučna rada na konferenciji SymOrg 2024, koju organizuje Fakultet organizacionih nauka Univerziteta u Beogradu, a koja se održala na Zlatiboru, Srbija, od 12. do 14. juna 2024. godine. Konferencija je tradicionalno osmišljena kao platforma za inovaciju znanja i empirijska istraživanja, okupljajući predstavnike naučne i stručne zajednice, a ovogodišnja tema bila je: „Otključavanje skrivenog potencijala organizacije spajanjem ljudi i digitalnog“, sa ciljem adresiranja novonastale potrebe za ravnotežom u eri vještačke inteligencije.
Image source: SymOrg 2024 website
Naučni rad „Detekcija skolioze“ autora Elvis Taruh, Enisa Trubljanin i Dejan Babić istražuje primjenu modela dubokog učenja integrisanog sa veb aplikacijom za detekciju skolioze koristeći rendgenske snimke. Koristeći skup od 198 rendgenskih snimaka sa Roboflow platforme, inicijalni rezultati modela nisu bili zadovoljavajući, pa je izvršena ručna anotacija 245 snimaka, što je značajno poboljšalo preciznost modela. Za treniranje su korišćena dva modela bazirana na YOLOv8, savremenom algoritmu za detekciju objekata. Veb aplikacija, razvijena pomoću Flask, HTML, CSS i JavaScript, pruža korisnički interfejs za analizu rezultata detekcije, dok je backend baziran na MySQL bazi podataka za upravljanje snimcima i prikaz rezultata. Mjerne metrike pokazuju da je drugi model, sa unaprijeđenim anotacijama i augmentacijom, imao bolje performanse, izbjegao overfitting i pokazao veću preciznost. Ovaj pristup doprinosi ranijoj dijagnostici skolioze i nudi skalabilno rješenje za druge medicinske izazove, omogućavajući zdravstvenim radnicima preciznije dijagnostičke alate i bolju brigu o pacijentima.
Click on image to open SymOrg 2024 proceedings
U radu „LLM konzistentna pristrasnost karaktera“, autori Igor Ćulafić i Tomo Popović istražuju potencijal velikih jezičkih modela (LLM) za imitaciju karaktera u medijima, obrazovanju i zabavi. Dok se LLM obično koriste za pretragu weba ili programiranje, ovo istraživanje se fokusira na njihovu sposobnost oponašanja specifičnih likova iz književnosti. Korišćen je dataset iz antologije Ciaphas Cain iz univerzuma Warhammer 40k, a modeli su trenirani pomoću LoRA (Low-Rank Adaptation) metode. Testirana su tri modela različitih veličina (1.1B, 7B i 10.7B parametara), a treniranje je obavljeno na NVIDIA RTX 4090 GPU. Istraživanje je pokazalo da su veći modeli (7B i 10.7B) imali bolju konzistentnost u ponašanju karaktera, iako su povremeno imali problema sa detaljima i prikazivali neočekivana ponašanja poput prekomjerne upotrebe emotikona. Najmanji model (1.1B), i pored viših LoRA Rank parametara, bio je manje efikasan i sklon greškama poput ponavljanja odgovora i bespotrebnih izlaganja. Autori zaključuju da LLM modeli mogu uspješno imitirati fikcionalne likove uz odgovarajuće podatke i treniranje, a buduća poboljšanja bi ih mogla učiniti korisnim u obrazovanju i terapiji. Modeli imaju potencijal za obogaćivanje interaktivnog iskustva u tematskim parkovima, video igrama i edukativnim alatima. Ipak, autori upozoravaju da se ovi modeli ne koriste kao zamjena za terapeute zbog njihovih ograničenja i mogućih netačnosti.
Click on image to open SymOrg 2024 proceedings
Oba naučna rada su djelimično podržana kroz EuroCC2 projekat, koji finansira Zajedničko preduzeće za evropsko visokoperformantno računarstvo (EuroHPC JU) u okviru ugovora o grantu br. 101101903.
NCC Crna Gora je uspješno podnio prijedlog br. EHPC-BEN-2023B12-015 Model visoko-rezolutivne vremenske prognoze za Crnu Goru, na poziv za Benchmark pristup EuroHPC resursima, u saradnji sa Institutom za hidrometeorologiju i seizmologiju Crne Gore (IHMS), na VEGA CPU sistemu za period od 15.01. do 15.04.2024. Cilj projekta bio je korišćenje EuroHPC resursa za uspostavljanje i testiranje modela precizne vremenske prognoze u složenoj topografiji Crne Gore, unapređenje postojećih meteoroloških modela i povećanje tačnosti vremenskih prognoza, posebno kada je riječ o ekstremnim vremenskim uslovima.
Za potrebe simulacija korišćen je Weather Research and Forecasting Non-Hydrostatic Mesoscale Model (WRF-NMM), koji kombinuje napredne numeričke tehnike i HPC kako bi se proučavale atmosferske pojave uz visoku prostornu i vremensku rezoluciju, i omogućile tačne i efikasne simulacije regionalnih vremenskih obrazaca. Ključne aktivnosti uključivale su instalaciju i fino podešavanje modela na osnovu prethodnih verifikacionih rezultata, pripremu ulaznih podataka, izvođenje i dodatno podešavanje modela, kao i analizu rezultata u kontekstu vremenske prognoze i performansi paralelnog računanja. WRF model je testiran na kompleksnom crnogorskom terenu pri rezolucijama od 0.5km, 1km, 3km i 5km. Skalabilnost aplikacije testirana je na do 8 čvorova, sa izvođenjem do 1024 zadatka simultano. Simulacije su rađene za različite vremenske periode, ali su rezultati i ukupno vrijeme izvođenja skalirani na dnevni period radi proračuna ubrzanja i efikasnosti aplikacije.
VEGA HPC sistem je značajno unaprijedio istraživačke kapacitete, omogućivši postizanje rezultata brže i sa većom preciznošću: skalabilnost je uspješno testirana na 64–512 CPU jezgara, a model je uspješno downscale-ovan na rezoluciju od 0.5 km. Završni izvještaj o dodijeljenom pristupu EuroHPC JU Benchmark i efikasnom korišćenju VEGA CPU sistema je dostavljen.
PAID-T (Price Action Intelligent Detection Trading) je skalabilno softversko rješenje namijenjeno investicionim fondovima, bankama, brokerima i digitalnim bankama koje automatski analizira tržišta, izvršava transakcije i optimizuje trgovanje. Osnovu rješenja čine svijest o kontekstu kada je najpovoljniji trenutak za trgovanje, sposobnost brze adaptacije na nove tržišne uslove, kao i rigorozna pravila upravljanja rizikom.
PAID-T koristi matematičke modele za statističku obradu podataka (big data), algoritme za detekciju cijena instrumenata, mašinsko učenje, vještačku inteligenciju i blokčejn tehnologiju kako bi se stvorilo jedinstveno iskustvo trgovanja.
Korišćenje superračunara LUMI pomoći će nam da značajno ubrzamo istorijsko testiranje. Prije korišćenja Lumi resursa, naši testovi su trajali u prosjeku 6 dana. Sada očekujemo da testiranja završimo u roku od 5 do 12 sati, u zavisnosti od broja korišćenih parametara.
PAID-T projekat je podržan od strane NCC Crna Gora, koji je obezbijedio tehničke konsultacije, ekspertizu u oblasti HPC sistema, kao i podršku tokom prijavnog procesa za EuroHPC Development Call na LUMI (CPU particija). Pristup HPC infrastrukturi je odobren i dodijeljen na period od 12 mjeseci.
Timovi FoodHub-a i NCC Crna Gora učestvovali su na konferenciji “International Conference: Global Commodity Chains from a Risk Assessment Perspective” održanoj u Berlinu, u organizaciji njemačkog Saveznog instituta za procjenu rizika (BfR). Konferencija je okupila domaće i međunarodne stručnjake iz oblasti lanaca ishrane ljudi i životinja, digitalizacije i zaštite zdravlja potrošača. Bila je to izvanredna platforma za razmjenu znanja o inovativnim tehnikama i digitalnim rješenjima za procjenu rizika u globalnim lancima snabdijevanja.
Fokus je bio na integraciji podataka i uvida o opasnostima, izloženosti i tehnologijama s ciljem unapređenja procjene rizika duž lanaca snabdijevanja hranom i stočnom hranom.
Ponosno smo predstavili dva apstrakta u okviru sesije postera i softverskih rješenja, kao dio projekta FoodDecide:
Andrea Milačić, Amil Orahovac, Luka Filipović, „Optimizacija lanca snabdijevanja mlijekom u Crnoj Gori: pristup zasnovan na vizualizaciji podataka”
Luka Filipović, Andrea Milačić, Amil Orahovac, Aleksandra Martinović, „HoneyChain: unapređenje sistema za nadzor proizvodnje meda”
Želite da optimizujete poslovne procese i ubrzate inovacije?
Trebaju vam dodatni računarski resursi za vaš proces istraživanja, razvoja i inovacija?
Treba vam stručna podrška za paralelizaciju ili skaliranje softverskih rješenja?
Treba vam pristup HPC infrastrukturi za treniranje AI modela?
U digitalnoj eri eksplozije podataka, tradicionalne metode obrade više ne mogu da isprate zahtjeve. Računarstvo visokih performansi (HPC) nudi snažna rješenja, omogućavajući analizu ogromnih količina podataka u realnom vremenu, pokretanje složenih simulacija i izvlačenje vrijednih uvida i konkretnih rezultata – sve u bezbjednom i skalabilnom okruženju. Velike industrije i mala i srednja preduzeća koriste HPC sisteme ili superračunare za kreiranje inovativnih strategija, tehnika i proizvoda.
NCC Crna Gora je vaša kapija ka evropskoj ekspertizi i infrastrukturi superračunarstva i pruža podršku istraživačima, inženjerima i preduzetnicima u njihovim potrebama za HPC i AI. Stručnjaci iz NCC tima obezbjeđuju tehničke konsultacije, obuke i podršku u oblasti HPC/HPDA/AI, prilagođene poslovnom okruženju i industrijskim domenima.
Naučićete šta su HPC i AI i bićete spremni da ih koristite! Naš HPC ekspert će vam pomoći u razvoju softvera ili paralelizaciji koda i vodiće vas kroz proces apliciranja za pristup najmoćnijim evropskim superračunarima, značajno smanjujući vaše radno opterećenje i vrijeme. Usluge NCC-a su besplatne, tj. subvencionisane kroz podršku EuroCC programa za inovacije, istraživanje i razvoj.
Kontaktirajte nas za besplatne konsultacije i otkrijte kako HPC može unaprijediti vaše poslovanje, konkurentnost i inovacije!
